Jak uregulować sprawy spadkowe – mieszkanie w spadku
Dziedzicząc spadek, warto w krótkim czasie dopełnić niezbędnych formalności, aby potwierdzić swoje prawa m.in. do odziedziczonej nieruchomości. Jest to ważny krok, który pozwoli spadkobiercy dysponować przedmiotami nabytymi w drodze spadku. Jak uregulować sprawy spadkowe?
Jeżeli osoba jest zdecydowana przyjąć spadek, kolejnym krokiem będzie zdobycie dokumentu, który formalnie potwierdzi fakt zostania spadkobiercą. Są na to dwie drogi: sądowa i notarialna. Następnie, gdy spadkobierców jest kilku, można przeprowadzić postępowanie mające na celu podzielenie majątku spadkowego między uprawnione osoby.
Jak uregulować sprawy spadkowe i dlaczego warto podjąć się tego jak najszybciej? Odpowiadamy!
Jak uregulować sprawy spadkowe – czy konieczna jest sprawa spadkowa
Dlaczego uregulowanie spraw spadkowych jest ważne? W przypadku dziedziczenia nieruchomości, spadkobiercy mogą dokonać ważnych zmian w treści księgi wieczystej. Chodzi o wpis dotyczący danych właściciela nieruchomości, który po śmierci dotychczasowego właściciela należy zaktualizować. Uregulowanie tej kwestii pozwala nowym właścicielom dysponować nieruchomością, np. sprzedać ją. Potwierdzenie nabycia spadku, pozwala spadkobiercom m.in. wypłacić pieniądze z konta bankowego spadkodawcy.
Może cię zainteresować: Jak sprzedać dom bez zgody wszystkich spadkobierców?
Formalności spadkowe można uregulować w dowolnym momencie. Prawo do spadku po bliskiej osobie nie przedawnia się. Co więcej, spadkobiercy nie mają obowiązku przeprowadzenia postępowania spadkowego, natomiast w wielu przypadkach, okazuje się, że wykazanie swoich praw do spadku będzie w przyszłości niezbędne.
W praktyce często bywa tak, że spadkobiercy nie podejmują się uregulowania spraw spadkowych przez wiele lat, a nawet pokoleń. W efekcie, po wielu latach, może dojść do zmiany kręgu osób uprawnionych do spadku, czy nawet utraty praw do składników majątku spadkowego, np. gdy nieruchomość zostanie zasiedziana. Z czasem, coraz większy krąg spadkobierców (np. w wyniku śmierci uprawnionego, gdy jego udział dziedziczą dzieci i małżonek) może komplikować i wydłużać przebieg sprawy.
Dlaczego warto uregulować sprawy spadkowe? Przede wszystkim pozwala to uporządkować kwestie prawne dotyczące dziedziczenia. Bez uregulowania sprawy spadkowej trudno będzie udowodnić swoje prawa do nabytego majątku. Ponadto, w przypadku nieuregulowanych spraw spadkowych mogą pojawić się problemy przy ewentualnej sprzedaży odziedziczonego mieszkania.
Jak uregulować sprawy spadkowe? Mamy na to dwa sposoby. Formalności należy rozpocząć od potwierdzenia nabycia spadku, którego możemy dokonać u notariusza lub składając wniosek do sądu.
Jak uregulować sprawy spadkowe – jak wyglądają sprawy spadkowe
Jak uregulować sprawy spadkowe i od czego zacząć? Sprawa spadkowa to proces, który rozpoczyna się od nabycia spadku po zmarłej osobie. Za pomocą aktu poświadczenia dziedziczenia lub postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku ustala się krąg osób uprawnionych do spadku – spadkobierców, oraz określa się wysokość udziału w spadku każdego z nich.
Potwierdzenie zostania spadkobiercą na powyższe sposoby, jest możliwe po upływie 6 miesięcy od otwarcia spadku lub gdy każdy spadkobierca złoży wcześniej oświadczenie o przyjęciu, lub odrzuceniu spadku.
Jeżeli spadkobierca jest jeden, nie jest konieczne podejmowanie dalszych kroków. W sytuacji, gdy spadkobierców jest kilku, następnym etapem może być przeprowadzenie działu spadku, który ma na celu rozdzielenie majątku między wszystkich dziedziców, efektem czego, spadkobiercy uzyskają poszczególne przedmioty spadku na wyłączność i nie będą zmuszeni do współzarządzania. Nieruchomość w spadku podczas tej procedury także będzie podlegała podziałowi.
Również ten krok, podobnie jak poprzedni, może być dokonany drogą notarialną lub za pomocą procedury sądowej. Umowny dział spadku możliwy jest tylko wtedy, gdy wszyscy dziedzice mają zgodny pogląd na to jak podzielić nieruchomość.
Jak uregulować sprawy spadkowe – sprawa spadkowa u notariusza
Jeżeli spadkobiercy testamentowi oraz ustawowi nie toczą między sobą sporów i zgodnie dążą do uregulowania spraw spadkowych – sprawę spadkową można rozpocząć, korzystając z usług dowolnego notariusza. Jak uregulować sprawy spadkowe u notariusza?
Pierwszym z dokumentów, którym formalnie potwierdzimy prawo do spadku, jest akt poświadczenia dziedziczenia. Notariusz, sporządzi akt podczas jednej wizyty w kancelarii, jeżeli jednocześnie stawią się u niego wszyscy spadkobiercy. Zarówno Ci, którzy dziedziczą z ustawy jak i z testamentu.
Notarialne potwierdzenie praw do majątku spadkowego będzie niemożliwe, gdy w kancelarii nie zgromadzimy wszystkich spadkobierców. To, niekiedy jest trudne, gdy spadkobiercy mieszkają z dala od siebie. Z notarialnego rozwiązania nie skorzystamy wtedy, gdy prawa do majątku spadkodawcy zostały rozdysponowane za pośrednictwem testamentu szczególnego. Również gdy, spadkobierców jest wielu, i choćby jeden z nich nie zgadza się ze stanowiskiem pozostałych np. podważa ważność testamentu pozostawionego przez zmarłego.
Sprawa spadkowa u notariusza ma jedną ważną zaletę – przede wszystkim cały proces odbywa się szybko, sprawnie i zgodnie z przepisami prawa. Akt poświadczenia dziedziczenia uzyskamy w ciągu jednej wizyty w kancelarii. Jeżeli zależy nam na czasie, i możemy liczyć na jednoczesne stawiennictwo wszystkich uprawnionych do spadku, jest to opcja, z której zdecydowanie warto skorzystać.
Należy jednak pamiętać o tym, że notariusz pobierze stosowną opłatę za dokonane czynności.
Jak uregulować sprawy spadkowe, jeżeli droga notarialna jest niemożliwa? Pozostaje nam tryb sądowy.
Jak uregulować sprawy spadkowe – sprawy spadkowe w sądzie
W przypadku, gdy spadkobiercy nie mogą stawić się u notariusza lub występują między nimi spory, formalności spadkowe można załatwić w sądzie. Jak uregulować sprawy spadkowe w sądzie? Na początek, należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu. Taki wniosek może złożyć każdy spadkobierca, a wtedy sąd rozpocznie procedurę.
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku ma charakter nieprocesowy. Jego celem jest ustalenie kręgu spadkobierców oraz ich udziałów w spadku. Plusem tego rozwiązania, jest to, że nie jest konieczne stawiennictwo wszystkich spadkobierców, niekiedy wystarcza, aby stawił się jeden spadkobierca. Najczęściej jest to osoba, która złożyła wniosek do sądu.
Jeżeli chodzi o czas trwania procedury sądowej, to jest to zależne od obłożenia sądu. Na wyznaczenie pierwszej rozprawy czeka się średnio kilka tygodni. Jeżeli sprawa spadkowa nie jest skomplikowana, zakończy się na jednym posiedzeniu.
Postępowanie sądowe kończy się wydaniem przez sąd postanowienia, które uprawomocnia się w ciągu 21 dni od jego ogłoszenia
Zarówno akt poświadczenia dziedziczenia jak i powyższe postanowienie sądu, mają taką samą moc prawną. Po ich uzyskaniu można swobodnie dysponować nieruchomością, jaką odziedziczyliśmy. W przypadku, gdy cały spadek oraz nieruchomość dziedziczy kilka osób, taka sytuacja może rodzić nieporozumienia i konflikty. Wobec tego spadkobiercy mogą dokonać działu spadku.
Jak uregulować sprawy spadkowe – dział spadku
Jak uregulować sprawy spadkowe za pomocą działu spadku? Istnieją dwie metody przeprowadzenia działu spadku: umowna i sądowa.
Umowny dział spadku odbywa się na drodze porozumienia między wszystkimi spadkobiercami. Jest to rozwiązanie szybsze, mniej formalne niż procedura sądowa. W tym przypadku to sami dziedziczący ustalają sposób podziału majątku. Spadkobiercy mogą postanowić, że wspólne mieszkanie zostanie wyłączną własnością jednego z nich, za co reszta otrzyma adekwatne do posiadanych udziałów w nieruchomości spłaty.
Jak łatwo zauważyć, notarialny dział spadku wymaga pełnej zgody spadkobierców, co do wszystkich warunków transakcji przenoszącej własność na jednego ze spadkobierców. Jeżeli spadkobiercy, kłócą się o to kto powinien otrzymać nieruchomość lub dochodzi do innych problemów jak np. zawłaszczenie całej nieruchomości przez jednego spadkobiercę, który nie umożliwia do niej dostępu pozostałym – dział spadku należy przeprowadzić w sądzie.
Na wniosek choćby jednego spadkobiercy, można dochodzić działu spadku w sądzie. We wniosku spadkobierca wskazuje dogodny według niego sposób podziału, jednakże pozostali również będą mieli prawo do wyrażenia swojego stanowiska. Sąd podejmuje decyzję o sposobie podziału majątku po uwzględnieniu argumentów i stanowisk wszystkich stron.
Postępowanie sądowe jest kompleksowe, bo rozstrzyga się nie tylko o tym co wchodzi w skład majątku po zmarłym, kto dziedziczy konkretne przedmioty majątkowe, ale także dokonuje się niezbędnych rozliczeń między spadkobiercami.
Jak uregulować sprawy spadkowe – sposób podziału nieruchomości przez sąd
Jeżeli chodzi o nieruchomość, są trzy metody podziału, które ma do dyspozycji sąd. Pierwszym i najbardziej pożądanym sposobem jest podział fizyczny nieruchomości, adekwatnie do udziałów. Ze względu na formę nieruchomości, nie zawsze taki sposób podziału będzie dostępny. W takiej sytuacji spadkobierca może wyrazić chęć i zgodę na przyznanie mu nieruchomości na wyłączność.
Dzięki temu współspadkobierca nieruchomości, może stać się jej wyłącznym właścicielem. Pozostali spadkobiercy otrzymają w zamian za to spłatę swoich udziałów. Sąd decydując o przyznaniu nieruchomości jednemu spadkobiercy, weźmie pod uwagę jego sytuację finansową oraz możliwość spłaty. Jeśli i ten sposób podziału nie będzie możliwy, nieruchomość może zostać sprzedana na licytacji komorniczej. Sprzedaż i podział zysków między spadkobierców to ostateczny sposób na podział nieruchomości w toku procedury działu spadku.
Spadkobiercy mają również możliwość złożenia wspólnego zgodnego wniosku dotyczącego podziału spadku i nieruchomości. Nie tylko, zwaśnieni spadkobiercy mogą żądać działu spadku przez sąd. W przypadku porozumienia co do sposobu podziału opłata sądowa jest niższa.
Jak uregulować sprawy spadkowe – w sądzie czy u notariusza?
To, jak uregulować sprawy spadkowe, z pomocą notariusza czy poprzez postępowanie sądowe, zależy od możliwości porozumienia między spadkobiercami. Jeżeli są oni zgodni co do przeprowadzenia procedury nabycia spadku, a następnie jego działu, oba etapy będzie można przeprowadzić w krótszym czasie u notariusza i bez konieczności stawania w sądzie.
Notarialne potwierdzenie praw do spadku, będzie wymagało stawienia się w kancelarii wszystkich spadkobierców bez wyjątku. Jest to jednak szybsza metoda na uregulowanie sprawy spadkowej, niż gdyby korzystać z pomocy sądu. Co istotne, droga notarialna jest również droższa, jednak nieznacznie.
Kiedy nie otrzymamy notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia? Droga notarialna jest wyłączona:
- gdy spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 r.,
- podczas nabycia spadku z testamentu szczególnego,
- jeżeli wcześniej sporządzono już akt poświadczenia dziedziczenia lub spadkobiercy uzyskali postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Jak uregulować sprawy spadkowe – podatek od spadku
W temacie tego, jak uregulować sprawy spadkowe, nie można zapomnieć o ważnym aspekcie, jakim jest obowiązek zapłaty podatku od spadków.
Niezależnie od tego, czy spadek otrzymamy poprzez dziedziczenie z ustawy, czy też testament sporządzony przez zmarłego – możemy zostać zmuszeni do odprowadzenia podatku do Urzędu skarbowego.
Wysokość podatku od spadków, zależna jest od stopnia pokrewieństwa zmarłego i spadkobiercy oraz wartości spadku. Obowiązek jego zapłaty powstaje w momencie uprawomocnienia sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia.
Całkowicie zwolnieni z zapłaty powyższego podatku będą: małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, jeżeli zadbają o zgłoszenie nabycia rzeczy i praw majątkowych wynikających ze spadku w ciągu 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego. Warto przestrzegać terminów, aby nie utracić możliwości zwolnienia z zapłaty podatku.
Może cię zainteresować: Zbycie spadku u notariusza – jak wygląda
Co istotne, gdy spadkobierca nie korzysta z całkowitego zwolnienia z podatku, ma krótszy termin na zgłoszenie do Urzędu skarbowego. Tacy spadkobiercy mają tylko miesiąc na zgłoszenie zeznania do urzędu.
Jak uregulować sprawy spadkowe – podsumowanie
Jak uregulować sprawy spadkowe? Uregulowanie spraw spadkowych może być skomplikowane i wymagać zaangażowania zarówno czasowego, jak i finansowego. Co ciekawe, prawo nie wymaga na spadkobiercach przeprowadzenia powyższych formalności, jednakże w większości przypadków w pewnym momencie ich przeprowadzenie będzie niezbędne np. aby sprzedać odziedziczoną nieruchomość.
Uregulowanie spraw spadkowych składa się z potwierdzenia nabycia spadku oraz działu spadku, gdy spadkobierców jest kilku. Obydwie czynności można przeprowadzić zarówno u notariusza jak i przez postępowanie sądowe. Bez względu na wybraną metodę należy pamiętać o obowiązku opłacenia podatku od spadku, lub dokonać formalności w celu uzyskania zwolnienia.
Warto zadbać o uporządkowanie spraw spadkowych odpowiednio wcześnie, aby uniknąć problemów i sporów w przyszłości.
Absolwentka Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Redaktor naczelny wydawnictwa Skup.io. Ekspertka z zakresu prawa i rynku mieszkaniowego, autorka ponad 300 artykułów z obszaru obrotu nieruchomościami, w przystępny sposób wyjaśnia przepisy oraz procedury prawne obowiązujące na w Polsce. Tworzy edukacyjne i pomocne treści, wykorzystując szeroką wiedzę w zakresie zbywania, nabywania oraz udostępniania nieruchomości. Porusza zarówno popularne, jak i niszowe kwestie, przedstawiając praktyczne rozwiązania problemów, z którymi mierzą się właściciele oraz sprzedający. Zawsze na bieżąco z nowościami i problemami spotykanymi w branży nieruchomości.
Kompetencje w powyższej tematyce zdobyła, współpracując z agencjami nieruchomości, autorytetami prawa, a także odbywając profilowane kursy dotyczące m.in. wyceny nieruchomości, aspektów prawnych przy obrocie nieruchomościami czy sprzedaży nieruchomości zadłużonych.
Prywatnie interesuje się wszystkim, co związane z muzyką folkową - tańczy, śpiewa oraz uczy się gry na skrzypcach. Lubi spędzać czas aktywnie. Podróże, a w szczególności wędrówki po górach w towarzystwie przyjaciół i męża, są dla niej najlepszym sposobem na relaks.
Polub lub skomentuj artykuł