Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia 2024
Odrzucenie spadku to decyzja, która może spowodować, że do dziedziczenia majątku spadkodawcy zostaną powołane inne osoby – według hierarchii dziedziczenia wskazanej w Kodeksie cywilnym.
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia – na kogo przechodzi spadek?
Poznajmy zasady dziedziczenia, najważniejsze informacje oraz konsekwencje odrzucenia spadku, a także sytuacje, w których może dojść do konieczności odrzucenia spadku.
Zamierzasz odrzucić spadek, w którego skład wchodzi nieruchomość lub udział w nieruchomości? Najpierw sprawdź, co może zaoferować ci Skup.io! Czasami sprzedaż nieruchomości ze spadku bywa korzystniejszą opcją! Skorzystaj z bezpłatnej wyceny i sprawdź – także w przypadku zadłużonego spadku czy współwłasności.
Dziedziczenie spadku z ustawy lub testamentu
Dziedziczenie rozpoczyna się z chwilą śmierci spadkodawcy, czyli momentem otwarcia spadku. Spadek można dziedziczyć na podstawie ustawy lub testamentu. Sporządzony przez spadkodawcę testament, może spowodować, że wcale nie dojdzie do dziedziczenia z ustawy.
Testament pozwala na swobodne wskazanie osób dziedziczących spadek – bez względu na stopień pokrewieństwa lub jego brak.
W przypadku braku testamentu dziedziczenie odbywa się według przepisów kodeksu cywilnego. To właśnie w tym przypadku mamy do czynienia z z góry ustaloną kolejnością dziedziczenia spadku. Kolejność dziedziczenia z ustawy, związana jest z pokrewieństwem. Najpierw do dziedziczenia powoływane są osoby najbliższe spadkodawcy.
Każdy spadkobierca – powołany z ustawy jak i testamentu – ma prawo do odrzucenia spadku.
Odrzucenie spadku – konsekwencje
Odrzucenie spadku to czynność, na którą może zdecydować się spadkobierca, gdy nie chce dziedziczyć majątku spadkodawcy. Odrzucając spadek, jesteśmy traktowani tak, jakbyśmy nie dożyli momentu otwarcia spadku po spadkodawcy. Nie dziedziczymy żadnych dóbr, ale nie musimy również martwić się o niespłacone zobowiązania spadkodawcy.
Takie działanie ma także inne konsekwencje. Gdy decydujemy się na odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia ma ogromne znaczenie.
Po odrzuceniu spadku przez jednego spadkobiercę do dziedziczenia jego części spadku powołuje się jego zstępnych, lub następne osoby według kolejności wskazanej przez przepisy.
Nieco inaczej prezentuje się kolejność osób dziedziczących i konsekwencje odrzucenia spadku w przypadku dziedziczenia testamentowego, a nieco inaczej gdy obowiązują przepisy ustawy.
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia – dziedziczenie testamentowe
Odrzucenie spadku przez spadkobiercę testamentowego może spowodować, że do dziedziczenia jego części spadku:
- zostaną powołani pozostali spadkobiercy testamentowi, jeżeli testator wskazał kilku. W takiej sytuacji dochodzi do przyrostu.
- będzie powołany spadkobierca podstawiony, czyli taka osoba, którą wskazał testator na wypadek gdy spadkobierca wskazany przez niego w pierwszej kolejności odrzuci spadek.
- zostaną powołani spadkobiercy ustawowi. Będzie tak, gdy, nie ma innych spadkobierców testamentowych poza spadkobiercą odrzucającym spadek, ani też nie wskazano w testamencie spadkobiercy podstawionego.
Może cię zainteresować: Przyznanie nieruchomości jednemu ze spadkobierców bez obowiązku spłaty
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia – dziedziczenie ustawowe
Odrzucenie spadku przez spadkobiercę powołanego do dziedziczenia z ustawy może spowodować, że do dziedziczenia jego części spadku:
- zostaną powołani jego zstępni,
- zostaną powołani kolejni spadkobiercy według kolejności ustalonej przez przepisy, wtedy gdy spadkobierca odrzucający spadek nie miał zstępnych.
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia z ustawy – zasady
- Spadkobiercami, powołanymi do dziedziczenia jako pierwsi, są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek.
- Gdy małżonek nie żyje lub odrzuci spadek, dziedziczą sami zstępni w częściach równych. Jeżeli jeden zstępny odrzuci spadek lub umrze przed spadkodawcą, jego część spadku dziedziczą jego dzieci, czyli wnuki spadkodawcy.
- Jeżeli spadek odrzuci jedyne dziecko spadkodawcy, który nie miał małżonka, to spadek dziedziczą rodzice spadkodawcy w częściach równych.
- Adekwatnie, jeżeli jeden z rodziców odrzuci spadek lub nie żyje, to jego część spadku dziedziczą z kolei jego zstępni, czyli rodzeństwo spadkodawcy.
- Odrzucenie spadku przez rodzeństwo, które ma potomków, spowoduje ich powołanie do dziedziczenia części spadku brata lub siostry spadkodawcy.
- Jeżeli spadek odrzucą – małżonek, dzieci, zstępni dzieci, rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa to spadek przypadnie dziadkom. Jeżeli dziadkowie odrzucą spadek, do dziedziczenia powołuje się ich zstępnych – wujostwo spadkodawcy.
- Następnymi osobami w kolejności dziedziczenia są pasierbowie.
- Jeżeli spadek odrzucą wszyscy wyżej wymienieni krewni spadkodawcy, to przypada on Gminie lub Skarbowi Państwa.
Termin na odrzucenie spadku – 6 miesięcy
Wiemy już, że odrzucenie spadku może być dokonane jedynie w określonym czasie – w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o powołaniu do spadku przez spadkobiercę.
Jak liczyć powyższe 6 miesięcy? Ważne, by wiedzieć, że termin ten rozpocznie się w różnym czasie dla różnych spadkobierców.
Dla spadkobierców dziedziczących w pierwszej kolejności termin zazwyczaj rozpoczyna biec od dnia śmierci spadkodawcy. Niekiedy kilka dni później, ponieważ nie zawsze spadkobierca dowiaduje się o śmierci swojego bliskiego od razu. Jeżeli potomek spadkodawcy dowie się o jego śmierci dopiero po tygodniu, to wtedy rozpoczyna bieg 6-miesięczny termin.
Termin na odrzucenie spadku przez dalszych spadkobierców, rozpoczyna swój bieg, w momencie gdy dowiedzą się oni o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę dziedziczącego przed nimi.
Spadku nie można odrzucić wcześniej, zanim zostaniemy powołani do dziedziczenia! Należy poczekać na swoją kolej. Decydując się na odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia odgrywa bardzo ważną rolę.
Warunki odrzucenia spadku
Odrzucenie spadku to jednostronne oświadczenie woli, które składa się przed sądem lub notariuszem. Oświadczenie to musi zostać złożone w terminie sześciu miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu do spadku.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku nie może być złożone pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Musi ono dotyczyć całego spadku, chyba że dziedziczenie odbywa się na podstawie różnych tytułów lub z tytułu przyrostu.
Procedura odrzucenia spadku
Spadkobierca, który chce odrzucić spadek, musi podjąć pewne działania. Brak działania spowoduje przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Odrzucenie spadku odbywa się przed sądem lub notariuszem. Należy dostarczyć odpowiednie dokumenty, takie jak odpis aktu zgonu spadkodawcy, dane spadkobierców oraz testament, jeśli został sporządzony.
Odrzucenie spadku u notariusza przebiega bardzo szybko, jest to opcja dla tych, którzy chcą dopełnić formalności w krótkim czasie. Wystarczy umówić wizytę w wybranej kancelarii notarialnej i udać się tam wraz z niezbędnymi dokumentami. Sprawa zostanie załatwiona podczas jednej wizyty.
Odrzucenie spadku w sądzie wymaga złożenia wniosku, po czym sąd wyznacza termin posiedzenia. Wniosek do sądu możemy złożyć nawet dzień przed końcem 6-miesięcznego terminu i będzie on zachowany.
Koszty odrzucenia spadku
Odrzucenie spadku jest związane z pewną opłatą, zarówno w przypadku wybrania drogi sądowej jak i notarialnej.
Odrzucenie spadku w sądzie wiąże się z opłatą sądową w wysokości 100 zł.
Odrzucenie spadku u notariusza to koszt maksymalnie 50 zł za sporządzenie oświadczenia. Do tej kwoty dolicza się 23% VAT oraz koszty wypisów.
Odrzucenie spadku – kiedy jest korzystne?
Dlaczego najczęściej decydujemy się na odrzucenie spadku? Odrzucenie spadku może być korzystne, zwłaszcza gdy masa spadkowa składa się głównie z długów. Decyzja ta chroni spadkobiercę przed koniecznością spłaty zobowiązań przekraczających wartość odziedziczonego majątku.
W przypadku, gdy w skład spadku wchodzą długi, a ich wysokość stanowi pewną część majątku spadkodawcy, warto dobrze przekalkulować czy spadek opłaca się bardziej odrzucić, czy przyjąć.
Odrzucenie spadku może uchronić spadkobiercę przed uciążliwościami związanymi z egzekwowaniem spłaty przez wierzycieli. Z drugiej zaś strony, jeśli zadłużenie nie jest zbyt duże, można rozważyć także przyjęcie spadku. Niekiedy po spieniężeniu przedmiotu spadku i spłacie wierzycieli, spadkobierca wciąż może zachować pewną część majątku po bliskim dla siebie.
Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość, bądź udział w nieruchomości, to spadkobierca zastanawiający się nad odrzuceniem spadku może skontaktować się ze Skup.io, aby sprawdzić, czy sprzedaż nieruchomości będzie dla niego korzystniejszą opcją niż odrzucenie spadku. Skup.io sporządza dla spadkobierców bezpłatną wycenę nieruchomości online już w ciągu 24 godzin.
Na odrzucenie spadku mogą zdecydować się również osoby, które obawiają się dziedziczenia wspólnie z innymi. Gdy relacje w rodzinie nie układają się zbyt dobrze, może zdarzyć się, że spadkobiercy nie będzie na rękę dziedziczenie majątku wspólnie z krewnymi. Odrzucenie spadku spowoduje brak uczestnictwa w postępowaniu spadkowym i brak ewentualnych sporów i walk o spadek.
Odrzucenie spadku po terminie
Jeżeli spadkobierca nie zdąży odrzucić spadku w terminie, może złożyć wniosek o uchylenie się od skutków prawnych braku złożenia odpowiedniego oświadczenia z powodu groźby lub błędu. Wniosek taki należy uzasadnić i przedstawić we właściwym sądzie rejonowym.
Wniosek musi zostać złożony w ciągu roku od momentu uświadomienia sobie błędu lub ustania groźby.
Może cię zainteresować: Kto płaci podatek od nieruchomości po śmierci właściciela?
Powyższe odrzucenie spadku po terminie nie jest łatwe i nie będzie możliwe w każdej sytuacji, gdy spadkobierca stwierdzi, że jednak wolałby uniknąć dziedziczenia, natomiast nie jest wykluczone.
Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia – podsumowanie
Odrzucenie spadku to ważna decyzja, która wpływa na to, kto odziedziczy spadek po zmarłym krewnym.
Podejmując decyzję, jaką jest odrzucenie spadku, kolejność dziedziczenia ma ogromne znaczenie. Do dziedziczenia części spadku odrzucającego spadkobiercy powołani zostają: zstępni spadkobiercy lub następni spadkobiercy ustawowi według kolejności.
FAQ Odrzucenie spadku kolejność dziedziczenia
1. Co to jest odrzucenie spadku?
Odrzucenie spadku to jednostronne oświadczenie woli, które pozwala spadkobiercy zrezygnować z dziedziczenia majątku po zmarłym. Jest składane przed sądem lub notariuszem w terminie sześciu miesięcy od momentu dowiedzenia się o spadku.
2. Jakie są terminy na odrzucenie spadku?
Spadkobierca ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o powołaniu do spadku, na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.
3. Co dzieje się, gdy odrzucę spadek?
Gdy odrzucasz spadek, prawo dziedziczenia przechodzi na kolejną osobę w linii dziedziczenia, a Ty jesteś traktowany tak, jakbyś nie dożył momentu otwarcia spadku.
4. Czy mogę częściowo odrzucić spadek?
Nie, odrzucenie spadku musi dotyczyć całości majątku przypadającego na spadkobiercę, chyba że dziedziczenie odbywa się na podstawie różnych tytułów.
5. Jakie są koszty odrzucenia spadku?
Opłata sądowa za odrzucenie spadku wynosi 100 zł. Koszt notarialny to maksymalnie 50 zł plus 23% VAT oraz koszt sporządzenia wypisów aktu.
6. Czy mogę odrzucić spadek po terminie sześciu miesięcy?
Nie, ale w wyjątkowych przypadkach możliwe jest uchylenie się od skutków prawnych braku złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Powodem może być, złożenie oświadczenia pod wpływem groźby lub błędu. Wniosek musi być złożony w ciągu roku od momentu, gdy dowiedziałeś się o tych okolicznościach.
7. Jakie dokumenty są potrzebne do odrzucenia spadku?
Potrzebne dokumenty to: skrócony odpis aktu zgonu, testament (jeśli istnieje), dane spadkobierców, oraz w przypadku małoletnich dzieci, akt urodzenia i potwierdzenie odrzucenia spadku przez rodzica.
8. Czy mogę odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?
Tak, ale niekiedy wymaga to zgody sądu rodzinnego. Należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu wraz z aktami urodzenia dziecka.
9. Co to jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza?
Jest to forma przyjęcia spadku, w której spadkobierca dziedziczy zarówno majątek, jak i długi, ale tylko do wysokości wartości odziedziczonego majątku.
10. Co to jest przyjęcie spadku wprost?
Jest to przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkodawcy.
11. Jak liczyć termin sześciu miesięcy na odrzucenie spadku?
Termin liczy się od dnia, w którym dowiedziałeś się o tytule powołania do spadku, czyli np. od dnia śmierci spadkodawcy, ogłoszenia testamentu czy dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę powołanego do dziedziczenia przed nami.
12. Jakie są korzyści z odrzucenia spadku?
Korzyści to m.in. możliwość uniknięcia odpowiedzialności za długi spadkowe, które mogą przewyższać wartość majątku, oraz zmniejszenie stresu, kosztów i problemów związanych z postępowaniem spadkowym.
13. Czy mogę odrzucić spadek przed otwarciem spadku?
Nie, odrzucenie spadku może nastąpić tylko po śmierci spadkodawcy. Za życia spadkodawcy można jedynie zrzec się dziedziczenia poprzez umowę notarialną. Spadek można odrzucić tylko wtedy, gdy zostaniemy do niego powołani.
14. Czy odrzucenie spadku wymaga obecności wszystkich spadkobierców?
Nie, odrzucenie spadku to jednostronne oświadczenie woli i nie wymaga zgody ani obecności innych spadkobierców.
15. Czy odrzucenie spadku wpływa na dziedziczenie przez moje dzieci?
Tak, odrzucenie spadku powoduje, że prawo dziedziczenia przejdzie na dzieci, które to następnie będą musiały podjąć decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Jeżeli dzieci są niepełnoletnie, to ich opiekun prawny musi zadbać o odrzucenie spadku również przez nie.
Absolwentka Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Redaktor naczelny wydawnictwa Skup.io. Ekspertka z zakresu prawa i rynku mieszkaniowego, autorka ponad 300 artykułów z obszaru obrotu nieruchomościami, w przystępny sposób wyjaśnia przepisy oraz procedury prawne obowiązujące na w Polsce. Tworzy edukacyjne i pomocne treści, wykorzystując szeroką wiedzę w zakresie zbywania, nabywania oraz udostępniania nieruchomości. Porusza zarówno popularne, jak i niszowe kwestie, przedstawiając praktyczne rozwiązania problemów, z którymi mierzą się właściciele oraz sprzedający. Zawsze na bieżąco z nowościami i problemami spotykanymi w branży nieruchomości.
Kompetencje w powyższej tematyce zdobyła, współpracując z agencjami nieruchomości, autorytetami prawa, a także odbywając profilowane kursy dotyczące m.in. wyceny nieruchomości, aspektów prawnych przy obrocie nieruchomościami czy sprzedaży nieruchomości zadłużonych.
Prywatnie interesuje się wszystkim, co związane z muzyką folkową - tańczy, śpiewa oraz uczy się gry na skrzypcach. Lubi spędzać czas aktywnie. Podróże, a w szczególności wędrówki po górach w towarzystwie przyjaciół i męża, są dla niej najlepszym sposobem na relaks.
Polub lub skomentuj artykuł